توسعه و متنوع كردن نظام انرژي

سخنراني كميسر انرژي اتحاديه اروپا «اندريس پي بالگز» در مجمع انرژي پايه اي آمستردام

شرايط متغير بازار در خلال سالهاي آينده باعث مي شود تا اين دوره زمان حساس براي سياست انرژي در اروپا و جهان باشد. بايد تصميمهاي مهمي درباره نظام انرژي خود بگيريم. بايد اين تصميم ها را اتخاذ كنيم و در مكان مقتضي، به طور هماهنگ و يكسان عمل كنيم. مي خواهيم منابع انرژي ايجاد كنيم و آنها را متنوع كنيم. بايد كارايي نظام انرژي، عرضه و توزيع انرژي و نيز مصرف نهايي انرژي را افزايش دهيم.
براي رفع اين چالشها، بايد به طور نظام مند، اهداف و ابزار سياستهاي انرژي خودمان را مورد بازنگري قرار دهيم. سپس بايد كاري كنيم تا هر ابزاري كه در اختيار داريم، بيشترين كمك را به راهبرد كلي انرژي كند. اين اهداف براي اروپا عبارت است از توسعه پايدار، امنيت عرضه و رقابت. موضوع انرژي تجديدپذير و كارايي انرژي ارتباط تنگاتنگي با اين اهداف دارد. كميسيون انرژي اتحاديه اروپا از نتايج اين نشست و نيز رايزني هايي كه در چارچوب سند سبز كارايي انرژي صورت مي گيرد، استفاده خواهد كرد. رايزني هاي عمومي تا اسفند ماه طول مي كشد. كميسيون انرژي با استفاده از توصيه هاي به دست آمده، برنامه اي را با اقدامات مشخص براي تقويت صرفه جويي در انرژي در اروپا تهيه خواهد كرد.

برنامه اروپايي

افزايش فعلي بهاي انرژي باعث شده است تا اين كميسيون برنامه اي پنج ماده اي براي مقابله با اين وضع تصويب كند. انرژي تجديدپذير و نيز كارايي انرژي و مديريت تقاضا عناصر اصلي اين طرح پنج ماده اي است. اين عناصر سه وجه مشترك دارد. اول در بخشهايي كه اروپا مي تواند پيشگام باشد، اشتغال زايي كند. دوم كمك قابل توجهي به حل مسئله تغيير آب و هوا و كاهش گازهاي گلخانه اي كند. آخر آنكه از اتكاي ما به منابع وارداتي انرژي كم كند. اولين اقدام ما بايد صرفه جويي در انرژي و كاهش تقاضا باشد. از زماني كه در اين سمت قرار گرفتم، اولويت را اين موضوع قرار داده ام. كميسيون در ژوئن ۲۰۰۵ سند سبز كارايي انرژي را تصويب كرد كه نشان مي دهد اروپا به طور بالقوه مي تواند ۲۰ درصد از مصرف جاري انرژي را صرفه جويي كند. چنانچه مقررات فعلي به طور كامل اجرا شود، مي تواند باعث ۱۰درصد صرفه جويي در انرژي شود.

منابع انرژي تجديدپذير

اروپا به علاوه بايد مصرف ديگر انواع انرژي را افزايش دهد. منطقي ترين پاسخ به افزايش بهاي نفت، استفاده از منابع انرژي قابل رقابت و مناسب با محيط زيست ديگر است. مثلا بايد قابليت بالقوه عظيم سوختهاي گياهي در اتحاديه اروپا را توسعه داد. كميسيون به زودي برنامه علمي سوخت گياهي را تصويب خواهد كرد. اين طرح شامل استفاده از سوختهاي گياهي در حمل و نقل و توليد برق است. اتحاديه اروپا معين كرده است تا سال ،۲۰۱۰ سهم استفاده از سوختهاي گياهي در اتحاديه اروپا در سطح ملي كشورها به ۷۵/۵ درصد برسد. با توجه به بالاماندن بهاي نفت، كميسيون قصد دارد در اوايل سال ،۲۰۰۶ اهداف مستمري را در ارتباط با سوختهاي گياهي در اتحاديه اروپا اعلام كند.
به علاوه بايد تحقيقات در زمينه انرژي، خورشيد، هيدروژن و تفكيك زغال سنگ و كربن را گسترش دهيم. همان طور كه مي دانيد انرژيهاي تجديدپذير يكي از اولويتهاي من است. كارآمدي انرژي تحويلي، هزينه انرژي تجديدپذير، توسعه فناوري، جنبه هاي بازار داخلي و غيره را بايد در نظر گرفت.

غلبه بر موانع

روشن است كه استفاده كافي از برق توليدشده از منابع غيرآلاينده انرژي در آينده مستلزم اتخاذ اقداماتي حمايتگرانه است تا اهداف مورد نظر به دست آيد. به علاوه كشورهاي عضو بايد موانع اداري و ساختاري توسعه انرژيهاي تجديدپذير را شناسايي كنند. روشهاي ثبت پيچيده و استفاده اندك از انرژي تجديدپذير در برنامه ريزي محلي در اروپا ديده مي شود. در اين مقطع معتقدم هنوز زود است كه برنامه حمايتي يكساني در سراسر اروپا به اجرا درآيد. دست كم در دوره گذار، مي توان در هر كشور برنامه هاي حمايتي متفاوتي را به مرحله اجرا درآورد در عين حال، در كوتاه و ميان مدت، بايد نظامهاي موجود در سطح اروپا را هماهنگ كنيم.
به نظر مي رسد در حال حاضر اكثريت افراد با وجود طرحهاي حمايتي مختلف در كنار هم موافق هستند. در حال حاضر حركت به سوي نظام يكپارچه خيلي زود است. اين امر به نفع ثبات قانون است. بايد از تجربه اي كه به دست مي آوريم، بهترين استفاده را بكنيم و به موضوعهايي كه بايد به آن بپردازيم، فكر كنيم، به خصوص در مورد سهم برق توليدي از منابع انرژي تجديدپذير.
حفظ ثبات شبكه ها و استفاده منقطع از برق توليدي از منابع انرژي تجديدپذير شايسته بررسي است. شايد بهتر باشد گروهي را متشكل از گردانندگان شبكه انتقال و نمايندگان صنعت باد براي بررسي دقيق اين موضوع تشكيل داد. موضوع ديگري كه بايد بررسي كرد، نحوه اداره بخش قابل توجه برق توليدي از منابع تجديدپذير است كه به بهاي تضميني در بازار رقابتي وارد شبكه مي شود. در حال حاضر اين موضوع مهمي نيست چون سهم منابع تجديدپذير محدود است، اما در آينده اين مسئله بروز خواهد كرد.

كارايي انرژي

كارايي انرژي اولويت اصلي من در سال ۲۰۰۵ است. سند سبز هدف بلند پروازانه اي را معين كرده و از اين انگاره شروع مي كند كه تا سال ۲۰۲۰ بايد ۲۰ درصد از مصرف فعلي انرژي را در اتحاديه اروپا بكاهيم. از سالهاي دهه ۱۹۷۰ بهبود كارايي انرژي بيشتر از هر منبع انرژي ديگري به جز نفت به توازن انرژي ما كمك كرده است و اين سهم بيش از زغال سنگ، گاز و انرژي هسته اي يا تجديدپذير بوده است.
بنابراين ارزانترين، پاك ترين و ايمن ترين شكل انرژي براي اتحاديه اروپا همچنان انرژي صرفه جويي شده است. بهبود در كارايي انرژي در آينده ادامه خواهد يافت و كمك زيادي به كاهش مشكل امنيت عرضه و بهبود رقابت خواهد كرد. انتظار مي رود كارايي انرژي بيش از نيمي از كاهش دي اكسيدكربن براساس پروتكل كيوتو را در اتحاديه اروپا باعث شود. در واقع اگر مقررات ساختمان سازي و پيش نويس خدمات انرژي به موقع و كامل توسط كشورهاي عضو اجرا شود، نيمي از ۲۰ درصد توان بالقوه محقق خواهد شد. نيمي ديگر از محل ابتكارهاي جديد صورت خواهد گرفت كه فكر اوليه آن در سند سبز ذكر شده است.
سند سبز صرفه جويي انرژي را حدود ۶۰ ميليارد يورو تعيين كرده است و البته رقم دقيق به تغيير بهاي انرژي بستگي دارد. شايان ذكر است كه اين صرفه جويي براساس هر شبكه ۳۰ دلار برآورد شده است. به نظر مي رسد بهاي انرژي به سرعت به اين سطح باز نمي گردد و بنابراين صرفه جويي بيش از انتظار ماست. براي تحقق صرفه جويي در زمينه انرژي، اين پول بايد در اقتصاد اتحاديه اروپا سرمايه گذاري شود. اين سرمايه براي ايجاد رشد و اشتغال لازم است كه اهداف بنيادي راهبرد ليسبن است. كارايي انرژي باعث كاهش اتلاف منابع و تقويت امنيت عرضه ما خواهد شد. به علاوه توان رقابتي ما را در عرصه اي كه اروپا در آن موقعيت خوبي دارد، تقويت خواهد كرد و فعاليتهاي تحقيقاتي و توسعه را در اتحاديه اروپا گسترش خواهد داد.

اشتغال زايي

كارايي انرژي باعث اشتغال زايي نيز خواهد شد. برآوردهاي حاصله از مطالعات مختلف نشان مي دهد اگر اروپا در مورد بهبود ۲۰ درصد كارايي انرژي جدي باشد، حدود يك ميليون شغل مي توان ايجاد كرد. اين مشاغل عمدتا نياز به مهارت و فناوري بالا دارد. موضوع مهم ديگر اين است كه بسياري مشاغل مثلا در بخش خدمات انرژي و ساختمان سازي در سطح منطقه اي و محلي ايجاد مي شود كه اين امر به انسجام اقتصادي و اجتماعي اتحاديه كمك مي كند. برداشت من از مذاكرات مجمع اين است:
تمام شركت كنندگان متفق القول هستند كه براي كارايي انرژي بايد اولويت قائل شد. آنان معتقدند كارايي انرژي سريعترين، مؤثرترين و مقرون به صرفه ترين راه براي كاهش گازهاي گلخانه اي و كمك به تعهدات بين المللي اتحاديه اروپا در زمينه تغيير آب و هواست. به نظر مي رسد برخي كشورهاي عضو به ابتكارهاي جديد كميسيون علاقه نشان نمي دهند. تلقي من اين است كه ساير شركت كنندگان از پارلمان اروپا گرفته تا سازمانهاي غيردولتي خواهان ارائه ابتكارهاي جديد از جانب كميسيون هستند. مثلا آنها به اين حقيقت اشاره مي كنند كه مثلا بدون مقررات اتحاديه اروپا، توليد انرژي تجديدپذير ممكن نبود. به علاوه هيچ نگرش يكدستي به مصرف انرژي در ساختمانها وجود نداشت. در اينجا يك اختلاف عقيده وجود دارد. همه در مورد فوريت و ضرورت بهبود كارايي انرژي اتفاق نظر دارند، در مورد راههاي تحقق اين هدف اختلاف نظر وجود دارد.
تلقي من از مباحث كارايي انرژي از اين قرار است:

تمام طرفها اقدام در بخش حمل و نقل را ضروري مي دانند. حداقل كاري كه بايد صورت بگيرد، حركت تدريجي به سوي هنجارهاي سختگيرانه در مورد آلودگي و استانداردهاي كارايي سوخت است. ماليات نيز به همين اندازه مهم است. هلنديها براساس كارايي سوخت خودرو، ماليات وضع كرده اند.

تبادل تجربه و گسترش روشهاي درست _ مستلزم تلاش بيشتر است. كشورهاي عضو طرفدار طرح كارايي انرژي در سطح ملي هستند اما ترجيح مي دهند گزارشها سه يا پنج ساله باشد نه سالانه.

در بخش روابط بين المللي تلاشهاي بيشتري لازم است. با اين امر موافقم اما اين امر نه فقط شامل روسيه بلكه چين، هند، آمريكا و ساير كشورهاي در حال توسعه مي شود.

قبلچاز طرح پيشنهادهاي جديد به تقويت مقررات جاري نياز است.
اين دو عرصه يعني انرژي تجديدپذير و كارايي انرژي اولويت كار كميسيون است.

---

معرفي سايت مرتبط با اين مقاله